YORUM

MEMUR FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETLERİ YENİŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI 14 TEMMUZ 2011 PERŞEMBE

Soru

Zaıta Vakfının intrernet sitesinde Sadettin ÖZYAZICI'ya ait yazıda:

Uzun yıllardan beri hakkımız olduğunu iddia etmemize rağmen bizlere yıllık iznimize çıktığımız zaman ödenmeyen "Maktu Mesai"lerimizle ilgili olarak önemli düzenlemeler hayata geçirildi. 25.02.2011 tarihli Mükerrer Resmi Gazetede yayınlanan 6111 sayılı Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda bir takım düzenlemeler yapıldı. Yapılan bu düzenlemelerle memurların yıllık izindeyken mali ve sosyal haklarına dokunulamayacağı Kanunla güvence altına alınmış oldu.

Durum böyle olunca, belediye zabıtalarının yıllık izinlerinde geçirdikleri süreyi "fiilen çalışılmış" süre olarak kabul etmeyen belediye maaş birimleri artık bu mazeretinde arkasına sığınamayacaklar ve belediye zabıtalarının yıllık izindeyken maktu mesai ücretlerinde kesinti yapamayacaklardır.

Dilerseniz yaşadığımız bu süreci baştan ele alalım ve net bir şekilde açıklamaya çalışalım.

Bilindiği üzere 5393 sayılı Belediye Kanununun "Belediye Zabıtası, İtfaiye ve Acil Durum Plânlaması" başlıklı bölümünün Zabıtanın görev ve yetkilerini düzenleyen 51. maddesinde;

"Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular" hükmü bulunmaktadır.

Aynı maddenin devamında;

".... Zabıta hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. Zabıta personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir." denilerek belediye zabıtalarına aylık "maktu mesai ücreti" ödenmektedir.

Ancak; 5393 sayılı Belediye Kanunu ve ait olduğu yıl Bütçe Kanuna dayanılarak ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde belediye zabıtalarına ödenen "maktu mesai ücreti" belediyelerce yanlış ve eksik yorumlanmakta ve bu itibarla da belediye zabıta memurlarının senelik izin vb. yasal izin dönemlerinde "maktu mesai ücretleri" kendilerine ödenmemekteydi.

Şimdi bu konu ile ilgili olarak bir de 2010 yılı Bütçe Kanununun (K) cetvelinin ilgili kısmına bakalım.

(2010 yılı Bütçe Kanununa ait K cetveli)

B. Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti:

1. Çevre ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü Orman Muhafaza Memurlarına,

2. Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisâdi işlet¬meler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personel (destek hizmeti yürüten personel hariç) ile kadrolu olarak fiilen çalışan koruma ve güvenlik personeline belediye meclisi kararı ile tespit edilen miktar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir.

Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla mesai ücreti en son yapılan resmi nüfus sayımına göre belediye nüfusu;

10.000'e kadar olanlar için 162 Türk Lirasını, 10.001'den 50.000'e kadar olanlar için 173 Türk Lirasını,

50.001'den 100.000'e kadar olanlar için 191 Türk Lirasını,

100.001'den 250.000'e kadar olanlar için 215 Türk Lirasını,

250.001'den 1.000.000'e kadar olanlar için 257 Türk Lirasını,

1.000.001'den fazla olanlar için 298 Türk Lirasını,

- Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin itfaiye personeli için 298 Türk Lirasını,

- Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediye sınırları içerisindekiler için 396 Türk Lirasını geçemez.

Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasında büyük- şehir sınırları içerisindeki belediyeler içinde bulundukları büyükşehir nüfusuna tabidir.

3. Aylık maktu fazla çalışma ücreti alanlara, her ne ad altında olursa olsun ayrıca fazla çalışmaya yönelik olarak başkaca bir ödeme yapılmaz.

4. Yukarıdaki hükümlere göre ödenecek aylık maktu fazla çalışma ücretleri;

a) Görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı yaralanma ve sakatlanma hallerinde tedavi süresince,

b) Bir yılda toplamı 30 günü geçmeyen hastalık izni sürelerinde,

c) İtfaiye hizmetlerinde çalışan personel için görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı hastalanma hallerinde tedavi süresince,

ç) Yurt içinde yapılacak hizmet içi eğitime katılma ve geçici görevli olarak bulunma durumlarında, ödenmeye devam olunur.

Artık belediye zabıtalarının yıllık izinlerinde maktu mesaileri kesilemeyecek.

Diğer hallerde ise maktu fazla çalışma ücretleri, fiilen çalışıldığı sürece ve bu süre ile orantılı olarak ödenir, denilmektedir.

Belediyelerin söz konusu bu Bakanlar Kurulu kararında belirtilen "fiilen çalışıldığı sürece" cümlesinden hareket ederek belediye zabıtalarına yıllık izinleri süresinde "maktu mesai ücreti" ödememesi, bugün itibarı ile kanunlarımızda yapılan son değişiklikler neticesinde artık kesinlikle ve yoruma mahal bırakmayacak şekilde hukukla bağdaşmamaktadır.

Anayasamızın "çalışma şartları ve dinlenme hakkı" başlıklı 50. maddesinde, "dinlenmek, çalışanların hakkıdır." ve "ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir." demekle, çalışanların dinlenme hakkı Anayasal güvence altına alınmıştır.

Ayrıca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 maddesinde yıllık izinde geçirilen sürelerin "fiilen çalışılan" süreler içerisinde yer alacağı açıkça belirtilmiştir.

"MADDE 64- (Yeniden düzenlenen madde: 25.02.2011 tarihli Mükerrer Resmi Gazete 6111/100 md.)

Kademe; derece içinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir.

Memurun kademe ilerlemesinin yapılabilmesi için bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması şartları aranır.

72. madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.

Bunun yanında yine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104. Maddesinde yapılan son düzenleme ile bu maddenin (E) fıkrasında "yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında malî haklar ile sosyal yardımlara dokunulamayacağı" Kanun hükmü ile güvence altına alınmıştır.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri çerçevesinde bu tarihten itibaren, belediye zabıta memurlarının yıllık ve diğer yasal izinleri süresi içerisinde kendilerine ödenen "maktu mesai Ücretleri”nde kesinti yapılması artık mümkün gözükmemektedir.

Dolayısı ile mevzuat hükümleri çerçevesinde güvence altına alınan bir hakkın, belediye zabıta memurları lehine uygulanmaması, çalışanların moral ve motivasyonunu olumsuz olarak etkilemekte ve alacakları ücrette bir kesintinin yapılacağı kaygısı ile yıllık ve yasal izinlerini kullanamamaları, personelin iş verimini düşürmekte, aynı zamanda da sosyal ha¬yatını olumsuz yönde etkilemektedir.

Umuyoruz ki yetkili idareler, yapılan son düzenlemeleri dikkate alacaklar ve belediye zabıtalarının bu önemli sorununun çözümü noktasında bir adım atacaklardır.

Şimdiden bütün meslektaşlarımın bu önemli kazanımlarının kendilerine hayırlı olmasını temenni ediyor, kazasız belasız vazifeler diliyorum." denilmektedir.

Konu hakkında görüşlerinizi arz ederim.

ERDOĞAN ÇETİN, ZABITA MEMURU YENİŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI - YENİŞEHİR / BURSA

Cevap