DEVLET MALZEME OFİSİNDEN YAPILACAK ALIMLAR
Kadir ÇELİK
233 sayılı “Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname” hükümlerine tabi olarak, Ana Statüsü çerçevesinde faaliyet gösteren bir İktisadi Devlet Teşekkülü olan Devlet Malzeme Ofisi; kendi ürettiği bazı ürünler dışında, faaliyet alanına giren her türlü malzemeyi, kalite ve standartları gözetmek suretiyle serbest rekabet koşullarında, daha çok iç ve gerektiğinde dış piyasadan, ihale yoluyla gerçekleştirdiği toplu alımlarla en ekonomik biçimde karşılayarak, yurt genelinde uyguladığı tek fiyat üzerinden, en kısa zamanda teslim yerlerine ulaştırmak gibi çok önemli bir hizmet fonksiyonunu yerine getirmekte olup, zaman içinde artan ve değişen ihtiyaçlar ile ürün çeşitlerine paralel olarak, muhtelif malzeme taleplerini, azami ölçüde karşılamak amacıyla DMO stokları dışındaki ürünler için, l99l yılından itibaren başlattığı “Katalogla Satış” uygulaması yanında, internette açılan web sitesinde, “Sanal Katalog” yoluyla da satış yapma aşamasına gelmiş bulunmaktadır.
Devlet Malzeme Ofisi, gerçekleştirmekte olduğu standardizasyon ve kalite kontrol çalışma ve hizmetleriyle; konusuna giren malzemenin standartizasyonunu sağlamak, üretim safhasında imalat kontrolleri yaparak mamulün kusurlu olmasını önlemek, ofis ile iş yapan özel sektöre kalite kontrol anlayışını yerleştirerek üretim kalitesini yükseltmek, firmaları yeni teknolojiye yönlendirmek suretiyle malzemeye ait imalat sanayi tekniğinde bir ölçüde birlik sağlayarak, imalatın daha iyiye yöneltilmesi açısından sanayiye hizmet etmek gibi fonksiyonları da yerine getirmektedir.
Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanununda idarelere bazı ihtiyaçlarını bu kurumdan karşılamaları hususunda zorunluluk yükleyen özel hükümler mevcut iken, 233 sayılı “Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname” ye göre çıkarılan Ana Statüsünde idarelere zorunluluk yükleyen özel hükümlere yer verilmemiştir.
İdarelerin, ihtiyaçlarını Devlet Malzeme Ofisinden karşılamaları hususunda bir zorunluluk bulunmamakla birlikte; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin (e) bendi gereğince bu Kanun kapsamındaki kuruluşların, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünün ana statüsünde yer alan mal ve malzemeler ile ilgili olarak Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünden yapacakları alımlar sözkonusu Kanun hükümlerinden istisna tutulmak suretiyle idarelere bir kolaylık sağlanmış olmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun Geçici 4 üncü maddesinin 4761 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ile değişik (c) bendinde; Kanun kapsamına giren kuruluşların Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünden yapacakları alımlara ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca belirlenebileceği hükmüne yer verilmiş olup, bu hükümden hareketle Maliye Bakanlığının, Taahhüt ve Sözleşme Tasarılarının Vizelerine İlişkin 2003/1 Sıra Nolu Genelgesinin ”lV- DEVLET MALZEME OFİSİNDEN YAPILACAK ALIMLAR” maddesinde gerekli düzenlemeler yapılmış ve 25 Şubat 2003 tarih, 25031 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Kanun kapsamına giren kuruluşların Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünden yapacakları alımlara ilişkin usul ve esasların belirlenmiş olduğu bu düzenlemeye göre;
Devlet malzeme Ofisi Ana Statüsünün 4. maddesinde belirtilen; Genel bütçeye dahil daireler ile katma ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren teşebbüs, kuruluş, müessese ve bağlı ortaklıkların, özel kanunla kurulmuş tüzel kişiliği haiz banka, ofis, kurum, sandık ve kuruluşlar ile sermayesinin yarısından fazlası bunlara ait ortaklıkların, istedikleri ve teşekkülce uygun görüldüğü takdirde kamu yararına çalışan derneklerin, tüzel kişiliği haiz kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, vakıfların ve özel kanunlarına istinaden kurulmuş tarım satış ve tarım kredi kooperatif birliklerinin; Devlet malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünün Ana Statüsünde yer alan mal ve malzemelerden, bu Genel Müdürlükçe her yıl yayımlanan “ Malzeme Listesinde” yer alması kaydıyla ihtiyaçlarını 4734 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmaksızın temin edebilecekleri belirtilmiş olup, sözkonusu mal ve malzemelerin ihale yoluyla temin edilmesi halinde Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü Ana Statüsünün 23 üncü maddesine göre oluşturulan Bakanlıklar arası Standardizasyon Komitesince standardı belirlenen malzemeler için bu standartlara uyulması gerektiği ayrıca vurgulanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Devlet Malzeme Ofisi Ana Statüsünün 4. Maddesinde yazılı müşteri dairelerin;
1) Kağıt, karton, mukavva ve mamullerini,
2) Kırtasiye ve Büro malzemesini,
3) Büro makine ve aletlerini,
4) Büro mefruşatını,
5) Aydınlatma ve ısıtma araçlarını (Sabit tesisler hariç),
6) Temizlik Malzemesini,
7) Daire hizmetlerinde kullanılan motorlu taşıt araçlarını (Bisikletler dahil),
8) Sair döşeme,demirbaş, makine ve teçhizatından müşteri dairelerde ortak kullanım yeri olanlarını,
9) Motorlu taşıt araçlarının iç ve dış lastiklerini,
10) Matbuaların (formların) basım ve diğer basım işleri,
Gruplarından Elektronik satış Sitesinde ve yayınlanan Malzeme ve Fiyat Listelerinde yer alan malzemeler, Devlet Malzeme Ofisi tarafından sağlanmakta olup 4734 sayılı kanun kapsamındaki kuruluşlar belirtilen bu ihtiyaçlarını 4734 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmaksızın eskiden olduğu gibi adı geçen Genel Müdürlükten temin edebileceklerdir.
Ancak; Malzeme ve Fiyat Listesinde yer almamakla birlikte; Ana Statü kapsamında bulunan malzemeler Kuruluşlar adına Ofisçe ihale yasası şartlarına göre (eskiden beri teknik şartnamelerine veya numunelerine göre temin edilerek satışı yapılan malzemeyi teşkil etmekte olan) Ofis stoku olarak temini yoluna gidilebilmektedir
Ayrıca; Kuruluşların Devlet Malzeme Ofisi Basım Müessesesinde üretilerek satışı yapılan “Baskılı Matbua” ihtiyaçları Malzeme Listesinde yer almakta olup, Kurumlarca talep edilen farklı formlar da Malzeme Listesi kapsamına dahil edilerek satılabilmektedir.
Standart dışı matbua ve baskılı bilgisayar formlarının basılması işleri ise aynı şekilde Devlet Malzeme Ofisi Basım Müessesesi’nce yürütüldüğünden müşteri dairelerin baskı ihtiyaçlarının ne fiyatla basılabileceği ve hangi tarihlerde teslim edileceği hususunda doğrudan doğruya “Devlet Malzeme Ofisi Basım Müessesesi Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.
* * *
Devlet Malzeme Ofisinden yapılacak alımlar başlığını taşıyan bu yazıyı, siz okurların hoşgörüsüne sığınarak, hafızamda canlanan yaşam öykülerinden ayrıntılar ile bitirmek istiyorum.
Bir tesadüf, internette gezinirken; www.sigortadunyası.com.tr adresinde, “özel yaşamıyla örnek bir insan: Muzaffer Bilgili, çok okumak, çok çalışmak, sorumluluk, sabır... “ başlıklı güzel bir yaşam öyküsü okumuştum. Başak Sigorta Genel Müdürü Muzaffer Bilgili’ ye ait, anılan yaşam öyküsünde;
“ Babamın işyerindeki masasından kırmızı bir kalem almıştım. ‘Bak orada ne yazıyor’ diye beni azarladı. ‘ DMO. Devlet Malzeme Ofisi. Bu, Devletin malıdır, hiçbir zaman buradan dışarı çıkmaz.” Bunlar insanın kişilik yapısında çok önemli şeyler.” Diye özetlenen bir ayrıntı anlatılıyordu. Benzer bir ayrıntı benim de yaşam öykümde yer almaktaydı ve Muzaffer Bilgili’nin vurgulamış olduğu gibi bu hatıralar; ayrıntı olmaktan öteye insanın kişilik yapısının oluşmasında önemli yeri olan ve geleceğe aktarılan ayrıntılar olması nedeniyle önem kazanmaktadırlar.
Çocukluk yıllarımda, aile fertlerinin ortak kullanım mekanı evin salonunda, arkalı önlü açılarak küçülmüş, parmaklarımın kavramakta zorlandığı kırmızı kalemle ev ödevi hazırlıyordum. Rahmetli dayım bunu görmüş ve cebinden çıkardığı daha büyükçe kırmızı bir kalemi uzatarak, “ al senin olsun...” demişti de dediğine pişman olmuştu. Babam kalemi benden önce kavrayıp üzerindeki yazıyı okumuş ve dayıma geri uzatarak, “al, bu kalemi cebine koy, bir daha da çocuğuma bunlardan verme” diyerek hiddetlenmişti. Hoş, dayımın, yaptığı görev gereği sürekli kullanmak durumunda olduğu ve gömlek cebinde unuttuğu bir kalemdi bana uzattığı, bir daha da uzatamadığı ve cebinde unutamadığı.
Yıllar sonra düşündüğümde; dayıcığımın davranışı kendiliğinden ve iyi niyetli bir davranış biçimi olarak izah edilebilir olsa da babamın o günkü hiddetini şimdi daha iyi anlıyor iyi de yapmıştı hani diyorum. Çünkü o kırmızı kalemin üzerinde de DMO kısaltması vardı yani Devlet Malzeme Ofisi çıkışlıydı, yani Devlet malıydı ve asla özel işlerde kullanılamazdı, yani yetim malına özdeş Devlet malına el uzatılamazdı, yani Hz. Ömer adaleti misali Devlet mumu ışığında özel işler görülemezdi, yani, yani...ne kadar da benzer ve bildik, bir o kadar da unutulmuş, unutulmaya yüz tutmuş yaşam öykülerinden ayrıntılar.
Bu ve benzer yaşam öyküleri azaldığından mıdır ya da bu ayrıntıları önemseyen Muzaffer Bilgili’ nin, benim ve sizlerin babaları azaldığından mıdır bilinmez, toplumsal yaşam öykümüzde yolsuzluklar ve yoksunluklar ana tema, çalanlar, çırpanlar ve hortumcular kahraman oldu.
Yapabildiysek, sadece yaşam öykülerinden hareketle geçmişe uzanıp geleceğe sağlam köprüler kurmak istedik. Bunları derken hiçbir zaman gelecek adına ümitsiz olmadık, olamazdık. Çünkü; geçmişe dair referanslarımız, geleceğe dair umutlarımız o kadar canlı ve kuvvetli ki çağ kapatıp çağ açan, tarifsiz sıkıntılar ve yokluklar içinde, Türkiye Cumhuriyeti Devletini kuran ve yaşatan bu aziz milletin evlatları, elbette toplumsal varoluşumuza engel; sahte, kirlenmiş ve bildik manzaraları değiştirme gücüne de sahiptir, vesselam.
Kadir ÇELİK'in Yerel Yönetim ve Denetim Dergisinin Mayıs 2003, Cilt 8, Sayı 5
Güncellenme Tarihi : 2 Mart 2011 Çarşamba